Słownik XVII wieku

Słowniki:
Knpod: wrywam się, SJP notują
SStp, SXVI, T, L, SWil, SW nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1610-1625

Formy: bezok. wrywać się; ~ cz. ter. lp 1. os. wrywam się; 2. os. wrywasz się; 3. os. wrywa się; lm 3. os. wrywają się; ~ cz. prze. lp m 3. os. wrywał się; ż 3. os. wrywała się; lm mos 3. os. wrywali się; ~ im. wsp. wrywając się

Znaczenia:

»wdzierać się gdzie siłą, wpychać się; przerywać, wtrącać się, wchodzić komu w słowo«: Głupi [...] kto się w rzecz mówiącemu wrywa. SaadiOtwSGul 162. Upór - mówi - z głupstwem jest w tobie pomieszany, Wrywasz się w rzecz, do której nie jesteś przyzwany; Bo któż twej rady pragnął? Skądeć to urosło, Że cię politowanie tu jakieś przyniosło? ArKochOrlCz III 237. Názáiutrz ráno mandat Cesársky czytano/ y ták 21. dniá Máiá/ około godżini. 9 przybrawszy sobie iezdnych/ y pieszych/ do zamku wiáchali/ á zeby ich buntowaniá nie ták łacno postrzeżono niehurmem iáko przedtym/ ále po trzech po czterech zpokątnych vlic do zamku się wrywáli/ niektorzy z spádámi inni wszyscy ruśnicámi opatrżeni ták ze zá krotki czas/ ona liczba ktorá sie máła/ y rostrzalana zdáła we 300. zolnierża zbroynego vroslá... PogodzNow A iiij v . Swięty THEODOZVS ochotnie go w tym vsłuchał/ iáko niewinniątko/ y posłuszny báránek/ y záraz wsiadł ná koń/ á woźnicę spiącego wiozł cáłą noc: á gdy się mu sen ná oczy wrywał/ zśiądszy z koniá pieszo szedł; y ták áż do świtánia woźnicy swemu woźnicą był Bogoboyny zá pokorny Oćiec. KossowŻyw 34. Ták y Iey Mość P. RADZIMINSKA, chcąc iáko náyprzystoynieyszą mieć Małżenską czystość/ nigdy się wirrewerencyą żadną przećiwko Małżonkowi niewrywáła/ ále ią zawsze záchowáłá/ pomniąc ná przykład przodkow swoich... JenIn D2. Mow wprzod, ty potym, w rzecz się nie wrywáiąc sobie. CorMorszACyd 139. Bo trudno tego niewidźieć, kiedy wrywáią się inni w Vrzędy Wm. M. M. Páná, kiedy to co Wm. M. M. Pan życzyłbyś sobie, nie tylko kto inny, ále nieprzyiaćiel Wm. M. M. Páná ma... LubJMan 37. Ci tedy Pułkownikow, Commendántow, vdźielnych Duktorow, wedle potrzeby, posłáć powinni kogo rozumieią, ále nieták żeby sámi Cyfrámi byli, ábo żeby kto trzeći, nád vprzywileiowáną y wiekámi w Rzeczypospol: vtwierdzoną dwoch Hetmánow iurisdictią wrywáć się w powagę y Vrząd ich miał, czego Práwo o przyczynieniu ábo o vmnieyszeniu Vrzędow nápisáne zákázuie. LubJMan 64. Y tu się często tráfia, że drugi nie doczeka wyrwie się, wrywa się w mowę drugiego: czekáy ćierpliwie. PopławStół 463. Niepoprawne zródło .

◆ Związki frazeologiczne: ◆ wrywać się w głosy: Jmp Krosnowski z bełskiego: Gorszę się z jmp chorążego lubelskiego, że i materyje coraz nowe wnosi i w głosy się wrywa. DiarSejm 229.